Bijzonder Jubeljaar in Rome

Paus Franciscus riep het Buitengewoon Jubeljaar van de Barmhartigheid uit, dat begint op 8 december 2015 (het feest van Maria Onbevlekte Ontvangenis) en zal duren tot 20 november 2016. In deze blog geven we een aantal tips voor bijzondere vieringen en activiteiten die tijdens het Jubeljaar worden georganiseerd.

De Heilige Deur van de Sint-Pieter
Het Jubeljaar gaat van start tijdens een mis in de Sint-Pieter op 8 december (om 9.30 uur), waar dan ook de Porta Santa, de Heilige Deur, geopend zal worden. Paus Franciscus zal dan als eerste door de Heilige Deur de Sint-Pieter betreden. Daarna kan iedereen zijn voorbeeld volgen, het hele Jubeljaar lang. Wil je als pelgrim de Sint-Pieter door deze bijzondere deur betreden? Zorg dan wel dat je je van tevoren registreert (dat kan via deze link).

De Heilige Deur is de meest rechter deur van de Sint-Pieter (gezien als je voor de kerk staat, met je rug naar de obelisk op het plein). Normaal gesproken is deze deur altijd gesloten, alleen tijdens een Jubeljaar staan de deuren open – na de officiële ceremonie waarbij de paus het Jubeljaar van start laat gaan door de deuren te openen.

Deze traditie is ooit ingevoerd door paus Alexander VI, maar het verhaal wil dat de paus dit niet zelf bedacht. Het zou een idee zijn geweest van zijn ceremoniemeester, de Duitse bisschop Johann Burchhard, die ervan overtuigd was dat de oorspronkelijke Sint-Pieter een gouden poort had gehad die slechts één keer in de honderd jaar werd geopend.

De eerste Porta Santa, feitelijk niet meer dan een enorm blok van marmer, werd op 24 december 1499 geopend door Alexander VI. Tijdens de bouw van de nieuwe Sint-Pieter werd dit marmeren blok in 1618 vervangen door een echte deur, gemaakt van brons, die in 1950 werd vervangen door een iets smallere deur, eveneens van brons, die nog altijd schittert en op 8 december geopend zal worden.

Herinnering aan het eerste Jubeljaar
Als je in de Sint-Pieter bent, kijk dan ook even links boven de Porta Santa. Hier zie je een marmeren plaat die ooit de voorgevel van de oorspronkelijke Sint-Pieter sierde. Op de plaat lees je een deel van de aankondiging van het eerste Heilig Jaar, dat in februari 1300 werd aangekondigd door paus Bonifatius VIII. Het doel van dit bijzondere jaar was vooral om meer bezoekers naar de kerken van Petrus en Pauls te trekken. Het originele perkament, dat Bonifatius VIII op het graf van Petrus legde, bevindt zich in het archief van het Vaticaan.

Filaretes vrolijke kunstwerkje
De middelste deuren van de Sint-Pieter zijn niet heilig, maar laten wel een bijzonder kunststukje zien waar de meeste mensen aan voorbij lopen. Aan de achterkant van deze deuren, aan de binnenkant dus, vind je een leuk grapje van de ambachtsman die deze deuren heeft gemaakt. Je kunt het eigenlijk alleen maar zien door heel diep te bukken.

Op de onderste tien centimeter van de deuren heeft hij zichzelf en zijn medewerkers afgebeeld terwijl ze ronddansen van plezier. Er springt een hondje rond en een van de hulpjes slaat op een tamboerijn. De ambachtsman, Filarete genaamd, plaatste naast dit vrolijke kunstwerkje zijn handtekening en de woorden: ‘Anderen hebben het geld, maar Filarete heeft plezier!’

Het graf van Petrus
De locatie (en de naam) van de Sint-Pieter is niet door het toeval bepaald: de kerk werd gebouwd op de plek van het graf van Petrus, dat zich recht onder het imposante baldakijn van Bernini bevindt. Tijdens een rondleiding kun je het graf van Petrus bezoeken. Een rondleiding boeken kan via www.vatican.va of door een e-mail te sturen aan scavi@fsp.va. Lees onze eerdere blog over de necropolis onder de Sint-Pieter en bekijk via deze link alvast een voorproefje.

De Zeven Kerken van Rome
Wil je je écht een pelgrim voelen? Bezoek dan niet alleen de Sint-Pieter, maar alle zogenaamde Sette Chiese, Zeven Kerken, van Rome. Met naast de Sint-Pieter de San Giovanni in Laterano, de Santa Maria Maggiore, de San Lorenzo fuori le mura, de Santa Croce in Gerusalemme, de San Sebastiano fuori le mura en de de San Paolo fuori le mura.

In de middeleeuwen konden de pelgrims een kostbare aflaat verdienen als ze al deze kerken op één dag bezochten. De enorme afstanden tussen de kerken maakte het bijna tot een onmogelijke opgave, maar veel pelgrims voltooiden de heilige opdracht toch. Zij keerden tevreden huiswaarts – met de zo gewilde aflaat als bagage.

Wil jij de kerken op een bijzondere manier betreden? Op 13 december 2015 zal de Heilige Deur van zowel de San Giovanni in Laterano (Sint Jan in Lateranen) als van de San Paolo fuori le mura (Sint-Paul buiten de muren) geopend worden, op 1 januari 2016 gevolgd door de Porta Santa van de Santa Maria Maggiore.

In de voetsporen van de pelgrims
De meeste pelgrims uit het noorden kwamen Rome binnen via de Porta del Popolo, aan het Piazza del Popolo. In onze City Walk ‘Rome – naar het graf van Petrus’ verken je als moderne pelgrim de route die miljoenen anderen door de eeuwen heen hebben afgelegd, van de Porta del Popolo tot aan de Sint-Pieter.

De laatste kilometers op weg naar het grootse einddoel leiden je langs middeleeuwse kerken met prachtige schilderijen (van onder anderen Caravaggio en Rafaël), door straten waar pelgrims tastbare herinneringen aan hun reis kochten en waar ze op hun beurt herinneringen achterlieten.

Download Rome – naar het graf van Petrus voor € 2,99

Bestel de papieren versie van Rome – naar het graf van Petrus voor € 4,99*

*de papieren versie is excl. verzendkosten (€ 1,- in Nederland, € 2,- buiten Nederland)

Jubilee Tour op de fiets
Een paar jaar geleden fietsten we met de Nederlandse gids Florien van TopBikeRental door Rome. Nu is er ook een speciale Jubilee Tour, waarbij je op de fiets de vier grote basilieken bezoekt.

Nog meer inspiratie voor je bezoek aan Rome tijdens het bijzondere Jubeljaar:
De Sint-Pieter in cijfers
De obelisk op het Sint-Pietersplein
Bernini’s colonnade
De keitjes van het Sint-Pietersplein
50 feiten over de Sixtijnse Kapel
3 must sees in de Vaticaanse Musea
Rafaëls kleurrijke stanze
Gratis de topstukken van het Vaticaan bewonderen
Bernini’s Extase van Theresia straalt weer
De 25 mooiste kerkplafonds in Rome

En dichter bij huis:
De Sint-Pieter in Oudenbosch
Paushuize in Utrecht